Kuklalar çocuklar için önemlidir, öğretmenler ve eğitmenler için de tabi. Özellikle okul öncesi dönemde İngilizce etkinliklerinde kullandığımız kuklalarımız biz öğretmenler için can yoldaşıdır ama kullanımları biraz zordur, özen ve istikrar ister. Şimdi dilerseniz İngilizce dil ediniminde kukla neden önemlidir, ne işe yarar, nasıl kullanılmalıdır? gibi sorulara cevap arayalım ve sonrasında sizin de derslerinizde ya da çocuklarınızla yaptığınız etkinliklerde kullanabileceğiniz kukla örneklerini paylaşalım.

Kukla kullanımı dil ediniminde neden önemlidir?

• Çocukların dikkatini ve ilgisini çeker.
• Çocuklar için motive edici, rahatlatıcı ve cesaretlendiricidir. En utangaç çocuklar bile kuklaya dokunmak ya da onunla iletişim kurmak isterler.
• Etkinliklerin modellenmesinde çocuklara örnek olur. Çocuklardan beklediğimiz bazı davranışları kuklayı kullanarak onlara aktarabiliriz.
• Hikaye anlatımında kullanılabilir böylece çocuklar farklı bir dinleme ortamını tecrübe ederler.
• Çocukların dil kullanımındaki hataları görmelerine ve daha iyi anlamalarına yardımcı olur. Çocukların dile dair yanlış kullanımlarını sanki kukla söylemiş gibi yapabilir ve doğrularını onun üzerinden gösterebiliriz.
• Canlandırma ya da drama etkinliklerinde kullanıldığında teşvik edici olur.

Kukla kullanırken nelere dikkat etmeliyiz?

Öncelikle şuna karar vermek gerekir; kuklanız sessiz mi olacak sesli mi olacak? Yani şunu demek istiyorum; kuklayı siz mi konuşturacaksınız yoksa kukla söylemek istediklerini kulağınıza söylüyor gibi mi olacak? Hangisini seçeceğiniz size kalmış ama her iki durumda da tutarlı olmanız gerektiğini unutmamalısınız.

Seçeceğiniz kuklanın çok büyük ve korkutucu olmamasına dikkat etmelisiniz. Nadiren de olsa bazı küçük çocuklar kukladan korkma eğilimi gösterebilirler.

Okul öncesi dönemde çocuklar bir taraftan kuklanın oyuncak olduğunu bilseler de diğer taraftan ona canlı gibi davranmaktan da vazgeçemezler. O yüzden fark etmeden de olsa kuklayı bir kenara fırlatmak, üstüne kitap koymak gibi davranışlar çocukların henüz soyut düşünmekten yoksun oldukları bu dönemde onlar adına üzücü olabilir. Bizim için sıradan olan şeyler çocuklar için anlam yüklüdür. Bununla ilgili çok hatıram olsa da sadece şu örneği vermem bile yeterli olur sanırım: Yıllar önce bir Yerli Malı Haftası kutlamasında 4 yaş grubu öğrencimin biri ‘Biz yemek yiyoruz, Fluffy yiyemiyor’ diye ağlamıştı (Fluffy o zamanlar sınıfta kullandığımız kuklanın adıydı)

Ağzı oynayan kuklalar daha gerçekçi gözükeceği için çocuklar arasında da daha çok kabul görür. Fakat ağzı oynayan ya da oynamayan, yumuşak, sert, hangi kuklayı kullanırsanız kullanın avantajlarından faydalanmak için en önemli adım, kuklaya bir kişilik yüklemenizdir. Peki kişilik yüklemeden ne anlamalıyız?

Çocuklar için yeni bir arkadaş

Kullandığınız kuklaya bir bireymiş gibi özellikler atfedebilirsiniz, böylece çocuklara dili sevdirebilecek bir arkadaş kazandırmış olursunuz. Mesela;

• Öncelikle kuklanın bir adı ve öz geçmişi olsun. Bunu kendiniz çocuklarınızın durumuna göre kurgulayabilirsiniz.
• Bunun dışında sevdiği ve sevmediği şeyler olsun ve bunların bilgisi çocuklara verilsin.
• Sadece İngilizce konuşabilsin, kesinlikle anadilde konuşmayı bilmesin.
• Bir yeri, yuvası olsun (Ayakkabı kutularını süsleyerek kukla için gayet güzel bir ev hazırlayabilirsiniz)
• Bazen sınıfa gelmesin, gezmeye gitmiş olsun. Bazen de başka kukla arkadaşlarını sınıfa getirsin.
• Gezdiği yerlerin fotoğraflarını çeksin ve çocuklara göstersin (Kuklayla beraber çektiğiniz fotoğrafları bir slayt gösterisi haline getirebilir ya da karta bastırarak çocuklara gösterebilirsiniz.)

Kendimiz nasıl kuklalar hazırlayabiliriz?

Sınıfın bir parçası, arkadaşı haline getirdiğimiz el kuklalarını bir çok oyuncak ve kırtasiye mağazasında bulabiliriz. El becerileri gelişmiş olanlar keçe, kumaş ya da eski eldivenleri kullanarak da el kuklaları hazırlayabilirler. El kuklaları dışında sınıfta ve evde kendimiz hem finger puppets (parmak kuklaları) hem stick puppets (çubuk kuklalar) hazırlayabiliriz. Farklı konu ve temalarla kullanabileceğiniz farklı tarzda kuklalar için aşağıdaki bağlantılar size yardımcı olacaktır.

• Super Simple Baby Shark Stick Puppets
• Super Simple Five Little Monkeys Stick Puppets
• Kidsparkz Five Little……Rhyming Stick Puppets
• Highlights Animals Finger Puppets
• Fairy Tales and Animals Finger Puppets
• DIY Hand Puppets

Yabancı dil edinimi hakkındaki yazılarıma ve sayfama ulaşıp farklı konularda bilgi sahibi olabilirsiniz.