Var Mısın?
Kendini keşfetmeye, zorluklarla başa çıkmaya Var Mısın? diye soruyordu Doğan Cüceloğlu, 2021 yılı başında yayınlanan kitabında. Büyük Ustanın Ardından “Ne okuyalım, dinleyelim, seyredelim?” diye soranlara onun tavsiyeleri, insan ve toplum üzerine düşünceleri ve güçlü bir yaşam için önerileri kaldı bu kitapta.
“Gençliğimde gergin, stresli, mutsuz günlerim çok oldu. Eş olarak, baba olarak kendimi suçlu hissettiğim, değersiz gördüğüm dönemler yaşadım. Şimdi hayatım anlamlı, coşkulu ve şükür duygusuyla dopdolu… Neden? İçinde yaşadığım koşulların iyileşmesinden mi? Geliştirdiğim farkındalıkların sonucu mu?
Var Mısın?, 2021
Bazı şeylerin daha önemli olduğunu anladım…
İçinde büyüdüm ortamda başarımın diğerleriyle kıyaslanarak belirlendiğini öğrenmiştim. Başarının sonuçta değil, süreçte yaşandığını anlayıncaya kadar uzun süre acı çektim. Başkalarının, özellikle “büyüklerin” gözünde beğenilmenin, takdir edilmenin önemli olduğunu düşünürdüm. Herkes beni takdir ederken neden içimi boş ve hayatımı anlamsız bulduğuma bir türlü akıl erdiremezdim. Yalnızlığımın çevremde konuşacak arkadaşım olup olmamasıyla ilgili olduğunu sanırdım; çevremde bir sürü insan varken iliklerime kadar yalnızlık hissettiğimi görünceye dek. Hayatımda kendim olarak var olmam gerektiğini anlamak acı günlerin sonunda keşfettiğim değerli bir kazanım oldu.” diyor kitabın önsözünde Cüceloğlu.
Var Mısın?, Önsöz
20 Ocak 2021 tarihli Beyhan Budak’ la yaptığı söyleşide Cüceloğlu Hayatın anlamını şöyle açıklıyordu:
“Hayatın anlamını keşfettiğin zaman şunu görüyorsun.. Akış içerisinde olmak. Ne kadar kendine özgü bir an yaşıyorsun? Bunun farkına vardığım andan itibaren şükür duygusu oldu içimde… Zorluklar geldiği zaman bunun da bana öğreteceği var diye düşünmek. Dışarıyla içerisinin sürekli bir dansı oluyor, yaşamla güreşmiyorsun dans ediyorsun.
Bu yolculukta arayış, elde ettiğin şeyde değil o yolda arayış… Bence paran ne olursa olsun, cinsiyetin ne olursa olsun, yaşın ne olursa olsun… Herkesin hayatında olan o yolculuk, yolda olma hali..
Bu süreci yaşadığımın farkına vardığım zaman yaşadığımın farkına varıyorum…
İnsanın doğasını beş boyutta ele alıyorum:
- Biyolojik varlığız
- Duygularımız var: Acaba bana duygularım ne diyor?
- Aklım var: Sorular üretiyor, bir algoritma üretiyor
- İlişkilerim var: Son derece karmaşık bir dünya
- Aşkınlık tarafı var: İnanç ve değerler
Bütün bunlar bizi bazı sonuçlara götürüyor ama ona doğru giderken susadığının farkında olma ve susuzluğunun giderildiğinin şükründe olma… An’ın, günün, ayların boşuna geçmiş olmuyor.
Aslında bir biz var. Onu keşfetme yolculuğuna girmişiz. Şuan biziz, bizi dinleyenler aileleri arkadaşları arasında biz halindeler, Türkiye içinde bir biz var, Türkiye içinde bulunduğu topluluklarda bir biz içinde, okyanuslardaki yunuslarda, balinada, kuşlarda bir biz var ve yavaş yavaş evrene doğru açılma yolu var. Ve yaşıyorum bu hayatı diyorsun.
Bunun için çok önemli bir husus var kitapta da bahsettiğim,
Gözlemleyen bilinç geliştikçe özgürlüğü bulmaya başlıyorsun. Önerim; günlük, anlık duygularımızın farkında olmalı.
Sıkılıyorum.. hemen farkında olmak, hemen sormak :
-merhaba nerden geldin?
Belirsizlik olduğu zaman bir kaygı oluşuyor ve belirsizlik arttıkça gitgide büyüyor ve paniğe dönüşüyor. Çok rahat olunca da sıkılıyorum..
Gözlemleyen bilinç nasıl geliştirilebilir?
En önemli soru.. Duygularımız aslında bize yaşamdan gelen elçilerimiz. Sürekli ‘Hey araştırman lazım’, ‘ Hey kendini geliştirmen lazım’, ‘Hey aştın.. Kendine haksızlık yaptın’ ve bunu kaygı, depresyonla gösteriyor. Ama farkına varıp kendimizi keşfetmeye başladığımız zaman kişi nefes almaya başlıyor ve özgürlük yolculuğuna başlıyor. Bunun içinde terapi kendine varışta bir süreç oluyor.
Kişilerin günlük 10-15 dk. kendine zaman ayırıp; Bugün temel duygularım neydi? Ben kendim olarak hissettim mi? Kendine merhaba diyebilir, İçindeki çocuğu keşfedebilir.. İnsan kendiyle sohbet etmeye başladığından itibaren yaşam yolculuğu zevkli hale geliyor.”
Cüceloğlu yolculuğun kapılarına şöyle işaret ediyor:
“ Kitapta seksen yılda kazandığım farkındalıkları gözden geçirdik. Gönlümden geçen; yaşamın önemli boyutlarına ilişkin sorular soran ve -tıpkı benim de bir zamanlar ihtiyaç duyduğum gibi- bu konularda bir mentorla sohbet eksikliği çeken okuyucunun, bu kitapla aradığı sohbete ulaşmış hissetmesi. “İnsan doğduk, olabileceğimiz en iyi insan olmayı istemek ve bu yolda emek vermek gerek,” diye düşünenler, umuyorum ki sohbetimizi anlamlı ve yararlı bulacaklardır.”
Var Mısın?, Doğan Cüceloğlu ve Deniz Bayramoğlu‘nun 14 başlıkta toplanan sohbetlerinden oluşuyor:
- Hayatın Anlamı Nedir?
- İnsan Kendini Nasıl Geliştirir?
- Umutsuzluğu Nasıl Aşarız?
- İçimizdeki “Öz”ü Nasıl Buluruz?
- Çevremiz Bizi Nasıl Etkiler?
- Kime Akıl Danışılır?
- Yaşam Neleri Ödüllendirir?
- Nasıl Eş Seçilir?
- Zihnimiz Nasıl İşler?
- Nasıl Meslek Seçilir?
- Nasıl Biz Oluruz?
- Toplum Nasıl Dönüşür?
- Nasıl Okumalı, Gezmeli ve Ne Dinlemeliyiz?
- Neleri Okumalı, Dinlemeli ve Seyretmeliyiz?