Kitap okumanın hem çocuklar hem yetişkinler için sayısız faydaları olduğunu hepimiz biliyoruz. Yabancı dilimizi geliştirmek için de kitap okumak çok önemlidir. Peki henüz okumayı bilmeyen 0-6 yaş arası çocuklarımızı İngilizce kitaplarla ne zaman ve nasıl tanıştırmalıyız? Hangi kitapları seçmeliyiz ve nasıl bir okuma rutini oluşturmalıyız?

Çocuklara ne zaman İngilizce kitap okumaya başlamalıyız?

Çocuklar doğar doğmaz, hatta daha anne karnındayken onları İngilizce kitaplarla ve hikayelerle tanıştırmalıyız. Dilin doğru ve akıcı ediniminde ‘ne kadar erken o kadar iyi’ kuralı geçerli olduğu için kitapla tanışma da olabildiğince erken dönemde olmalı. Bebeklik dönemini kaçırmış olanların da endişe etmesine gerek yok, okul öncesinde herhangi bir dönemde başlasanız bile geç kalmış sayılmazsınız.

Kitap okumak sadece çocuğu karşımıza oturtup kitaptan cümleler okumak olarak algılanmamalı. Özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda kitap olmadan da hikayeleri anlatmak önemlidir. Banyo yaptırırken, beslerken, uyuturken, arabasında gezdirirken hikaye dinlemeleri de dile maruz kalma adına önemli bir basamaktır.

İngilizce hikayeler neden önemlidir?

0-6 yaş döneminde çocuklara İngilizce hikaye okumanın bir çok alanda faydaları vardır. Hikaye okumak;

• Çocuğun sesleri, kelimeleri ve dili tanımasına yardımcı olur. Okuma, yazma, konuşma becerilerini geliştirir.
• Kitap ve kitapların değerli olduğunu hatırlatır.
• Merak duygusunu ve hayal gücünü geliştirir.
• Beyin gelişiminin yanı sıra dikkat, odaklanma, iletişim ve sosyal becerilerinin artmasına yardımcı olur.
• Gerçek ve kurgu arasındaki farkı anlamaya yardımcı olur.
• Yeni duyguları ve olguları öğrenmesini sağlar.
• Problem çözme becerisi kazandırır.
• İngilizce düşünme becerisini geliştirir.
• Kendi kültürünün yanı sıra farklı kültürleri de tanımasına olanak sağlar.
• Doğayı, hayvanları, dünyanın farklı yerlerini tanımayı kolaylaştırır.

İngilizce kitap okurken nelere dikkat etmeliyiz?

Öncelikle dikkat etmemiz gereken en önemli şey; çocuğun hazır olup olmadığıdır. Eğer çocuk istemiyorsa, uykusu varsa ya da o anda başka bir şey yapmak istiyorsa asla zorlanmamalıdır. İstediği bir zamanda kendi seçtiği bir kitapla okuma saatinize başlayabilirsiniz.

Okuma köşesi hazırlayabilirsiniz. Kitaplık, minder, duvarda posterler gibi ortamı güzelleştirecek bir kaç eşya yeterli olabilir.

Okuma saatinde sizi rahatsız edecek unsurlardan da uzak durmalısınız. Televizyonu kapatıp, telefonunuzu sessize alabilirsiniz. Çocuğunuzun size yakın olacağı, hem yüzünüzü hem kitabı göreceği bir konumda oturmak önemlidir.

Sesinizi yerine göre değiştirerek ve mimiklerinizi de kullanarak hikayeyi monotonluktan kurtarmış olursunuz. Çocuğun yorum yapmasına da olanak sağlayabilirsiniz ama bu her çocuk için aynı etkiyi göstermeyebilir. Kimi çocuk hikayeye odaklanmayı ve rahatsız edilmemeyi tercih eder, bu durumda siz de çocuğun dikkatini dağıtacak yorum ve sorulardan kaçınmalısınız.

Ayrıca küçük çocuklara okurken mümkün olduğunca yavaş okumalı, çocuğun resimleri ve şekilleri incelemesine fırsat tanımalısınız.

Daha büyük çocuklarda (5-6 yaş) hikayeye başlamadan önce kapağı üzerine konuşabilir, içerik hakkında tahminlerini alabilirsiniz. Sonrasında da resim çizmesini isteyebilir ya da ‘sen olsaydın ne yapardın, hangi karakterin yerinde olmak isterdin?…gibi kendilerini ifade edebilecekleri soruları sorabilirsiniz.

Ne tür kitaplar seçmeli?

Kitap seçerken öncelikle çocuğun sevdiği, ilgi duyduğu bir konuyu seçmelisiniz. Dinozorlardan hoşlanmayan bir çocuğa dinozorları anlatan bir kitabı okumaya çalışmak olumsuz duyguların ortaya çıkmasına sebep olabilir.

Bebekler ve küçük çocuklar için sert, su geçirmez sayfaları olan kitaplar veya bez kitaplar kullanılabilir. İlk başlarda yazısız, resimli kitaplarla başlayıp, sonra sırasıyla tek kelimeli, bir kaç kelimeli, basit cümleli kitaplarla devam etmelisiniz.

Sesli, dokunsal, pop-up ve kapakçıkları olan kitaplar çocuklar için her zaman daha dikkat çekicidir. Öte yandan kitapların çizimleri de önemlidir. Çocukları ürkütmeyen, baktığında hoşuna gidecek çizimler tercih edilmelidir.

Okuma rutini kazandırmak

Çocuklar rutini severler ve kitap okumanın da bir rutini olduğu zaman alışkanlığa dönüşmesi kolay olur. İngilizceye hakim olan ve İngilizce düşünenlerin büyük bir çoğunluğu İngilizceyi bolca dinleyenler ve okuyanlardır. O yüzden olabildiğince erken dönemde çocukları İngilizce kitaplarla tanıştırmak gerekir.

Bu hafta okumayı bilmeyen bebekler ve küçük çocuklar için kitap okumanın detaylarını paylaştım, önümüzdeki haftalarda İngilizce okuyabilen çocuklar için (6-15 yaş) neler yapılabilir, gençler ve yetişkinler için neler yapılabilir, İngilizce okuma kaynaklarına nereden ulaşılabilir gibi konuların detaylarıyla devam edeceğim.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere…

Yabancı dil edinimi hakkındaki diğer yazılarıma ve sayfama ulaşıp farklı konularda bilgi sahibi olabilirsiniz.