Asil ve sade: Orkide

Eve bir kez bitki girdiğinde mutlaka devamı gelecektir! Tanıdık geliyor mu bu cümle? Ya da bir bitki aldıktan sonraki halimiz canlanıyor mu gözümüzün önünde. Yüzümde bir tebessüm beliriveriyor yavaştan. Bu çiçek de benim olsun derken bir bakmışsınız ev orman olmuş. Bitkiler ve siz çok mutlu…

Asil ve sadeliğin bitki hali: Orkideler

Hele ki yeni çiçek açacak olan bitkinizin sizde uyandırdığı tatlı ve hafif bir kıpırtı hissi. Bazen gidip gelip tomurcuğuna bakmalar, ne zaman açacağına dair varsayımlar sürüp gidiyordur eminim. Bu tatlı telaş hissi uyandıran Asil ve mesafeli bitki türümüz Phalaenopsis’lerden namı diğer “Orkideler” den bahsetmek istiyorum.

Orkide, olduğu her ortama bir ferahlık ve özen getiriyor. Narin ve bir o kadar hiç solmayacakmış gibi duran güçlü çiçekleriyle tam bir biblo. Parlak yapraklarını, çiçeklerinin yeni bir başlangıcı andıran özenilmiş ve bakir şeklini izlemekten kendimi alamıyorum ve hemen bakım rutinlerini paylaşmak istiyorum.

Orkidelerin bakım rutinleri

Aydınlık evlerde sıklıkla rastlanan Phalaenopsisler en kolay bakım rutinine sahip olan orkide türüdür. Yılda 2 kez açan çiçekleriyle evinizde küçük bir alanda şölen havası yaratır. Çiçeklerin ömrü ortalama üç ay kadardır. Satın alırken çiçekli yerine tomurcukta olanları seçmenizi öneririm.

Dikkat edileceklerin başında yer seçimi geliyor. Aman dikkat! Hava akımının ve direk güneş ışığını alan yerlerden ziyade aydınlık, nemli ve sıcak yerlerden hoşlanırlar. Doğu yönüne bakan yerler daha uygun olacaktır. Bitkiniz yeterince güneş alamazsa çiçeklerini açmayacaktır. Aşırı güneşte ise yapraklarda lokal sararma (güneş yanıkları) görülecektir.

Minimum sıcaklığın 15 derece olduğu ortamlarda etkilenmeden yaşamını sürdürür. Epifit bir bitki olan orkidelerde saksı seçiminizi daima şeffaf saksıdan yana kullanmanızı öneririm. Zira güneşi köklerinden alırlar ve kök sağlığını da takip etmek daha kolay olacaktır.

Orkidelerde Toprak ve Gübreleme

Sıradan bahçe toprağını orkideniz kabul etmeyecektir. Zengin ve diğer karışımlardan farklı olarak Toprak karışımının başında ağaç kabuğu geliyor. Bu karışımı; kokopit, perlit, pomza taşı tozu yada kırıntıları, küçük kömür parçaları ve saksı dibi için cürüf taşı takip ediyor.

Cüruf taşından sonra en irilerini saksınızın dibine koyun ki bitkinizin kökleri hem hava alsın hem de neme doysun. Günümüzde kil taneleri de kullanılmaktadır. Bu zengin toprak karışımına çiçeklenme dönemlerinde ise sıvı gübre takviyesi yada bir gece önceden suda bekletilmiş ve süzülmüş muz kabuğu suyu yetecektir.

Orkidelerde Sulama

Fotoğraf: Sand Bazar

Nazlı bitkimiz için neredeyse en önemli etmenlerden biridir sulama. Bir önceki yazımda da belirttiğim üzere sulama rutininizi gözlemleriniz belirleyecektir. Daldırma yada saksı yüzeyinde sulamayı tercih edebilirsiniz. Daldırma yönteminde sulama suyunuz sadece tek bitkiye özgü olsun. Sulamanızı yaptıktan sonra tabakta biriken suyu başka bir yere boşaltın. Zira narin orkidenizin mantar hastalığına yakalanması kaçınılmaz olacaktır.

Tabi sulama sıklığımız kışları daha seyrek olacaktır. İkinci bir sulamanın zamanı için orkidelerinizin köklerine bakın, evet yaklaşın saksıya ve odaklanın. Kökler yeşil ve parlak ise orkidenizi sulamaya daha var. Fakat köklerde kuru, açık yeşil – gri bir görüntü var ise tam zamanı.

Haydi besleyelim!

Orkidenizin ideal yaprak rengi ise yeşil zeytin rengidir. Bu renk koyu ise fazla suladığınıza işarettir. Fazla sulamanın sonuçlarında biri de mantari ve bakteriyel hastalık olacaktır. Yaprak ve çiçeklerdeki lekeler, renk değişimleri ve yaprak incelmeleri, köklerdeki çürüme de etkilerinden biri olacaktır. Bunun yanında ani sıcaklık değişimleri ve güneşlenme durumlarını da göz önünde bulundurursak hastalık nedenlerinden biri olabilir.

Orkideleri Çoğaltma

Orkideleri tohumdan üretmek maalesef zor ve zahmetli. Ortam koşullarını değiştirmeniz ile yeni oluşacak yavru orkidenizi ayırıp çoğaltmak mümkün ve daha kolay. Orkide dalınızdan yeni çıkan minik dala ise keiki diyoruz.

Her canlının yaşam koşulları kötü bir hal aldığında tüm gücünü toplayarak hayatta kalma iç güdüsüyle normal şartlarındaki gibi sağlıklı görünmeye çalışır. Bu bir insansa ve çok hasta ise belli bir zaman enerjik ve pozitif görünür. Ya da bir bitki susuz kaldığında çiçek açar, yeni bir dal çıkarır..

Yeni çıkan minik dal; keiki

Hepsi hayatta kalmak adına bakıldığında ilkel bir iç güdüyken günümüze değin türünü sürdürmek için vermiş olduğu mücadele bir mucizeden farksızdır. Gelelim keiki için orkidenizin yeni ortam koşullarına; ilk olarak sulama rutininizi uzatarak keiki alabilirsiniz ancak bu süre uzadıysa; bitkinizi karanlık bir yere koyun ve bazı geceler, çok sık olmamak şartıyla dallarına fıs fıs yapıp pencerenizi hafif aralık bırakın.

Bu hava akımını yaz mevsiminde ve üzerinde çiçek yokken yapmanızı öneririm. Bu verdiğiniz düşük stres orkidenizden keiki almanızı kolaylaştıracaktır. Keikiniz oluştuktan sonra orkide bakımınıza kaldığınız yerden devam edebilirsiniz. Oluşan keiki iki yaprak ve kökleri 10 cm den uzun olduğunda bulunduğu yerden ayırıp ayrı bir saksıya dikebilirsiniz.

Bir sonraki yazıya kadar görüşmek dileğiyle! Sağlıkla kalın.

Ayda Şahbaz

Ayda Şahbaz - Peyzaj Mimarı 1990 yılında Muğla’nın Bodrum ilçesinde doğdu. Coğrafya itibariyle çocukluğu doğanın içinde geçti. İnsan ile doğa arasında bir bağlantı kurma hissi, düşüncelerinde her zaman bir planlama ve tasarım odaklı çalışma arzusu onu mesleğine yöneltti. 2010 yılında Trakya Üniversitesi Peyzaj Teknikerliği bölümünden mezun oldu. 4.5 yıllık bir çalışma hayatından sonra İstanbul Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı bölümünü kazandı ve öğreniminin son yılındadır.

Şunlar da hoşunuza gidebilir..

4 Responses

  1. Betül Çiner dedi ki:

    Gerçekten cok zarif bir bitki..bir türlü yaşatamadım …üzerindeki cicekler döküldügünde bir daha hic açmadi..meğer ne cok püf noktası varmış.cok tesekkürler🤗kaleminize sağlık💚

    • Ayda Şahbaz dedi ki:

      Betül Hanım, ben de aynı sorunu bir çok kez yaşadıktan sonra, ortam koşullarını da gözlemleyerek bir rutin oluşturmuştum, bilgilerin de tecrübelerinize eklenmesi dileğiyle sevgiyle kalın.

  2. Hanım dedi ki:

    Ne güzel anlattınız, en sevdiğim narif bitki. Dilleri olmasa da hal dilleri ile benden çokça şikayetçi olduklarını görüyorum :)) bilgileriniz ışığında bu şikayetleri azaltacağıma inanıyorum . Çok teşekkür ederiz 🙃

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir