“Uluslararası Ormancılık Günü” 2012 yılında Birleşmiş Milletler tarafından her yıl 21 Mart tarihinde kutlanması üzere ilan edilmiştir. 2012 yılından beri 21 Mart tarihinde, ormanların ve biyoçeşitliliğin önemi hakkında farkındalık yaratılmakta ve ormanların korunmasına yönelik çeşitli faaliyetler ile tartışmalar yapmaya teşvik edilmektedir.

2021 yılı Uluslararası Ormancılık Günü‘nde, ormanların geçmişten günümüze kadar hem ekosisteme buna bağlı olarak insanlığa sağladığı fonksiyon ve işlevleri tanımlayarak, minnettarlığımızı hissetmek için bir dakikanızı ayırmanızı istedik.

Ormanların Ekosisteme ve İnsanlığa Sağladığı Hizmetler

1- Odun ve Odun Dışı Orman Ürünlerinin Kaynağı Olması

Odun dışı orman ürünleri bitkisel (tohum, çiçek, yaprak, kabuk, kök, ot, meyve, reçine, yağ, katran vb), hayvansal ( memeli hayvanlar, kuşlar, balıklar ve her türlü canlılar) ve mineral ( su, maden suyu, kum, çakıl, kil, toprak) nitelikte olan ürünlerdir.

Geçmişten günümüze kadar insan toplulukları, doğadaki malzemelerden ürünler üretebilme anlayışını devam ettirmişlerdir. Bu kapsamda en basit örnek, ağaçlardan odun toplayarak yakacak odun niteliğinde kullanmamızdır. Erken Paleolitik çağlardan günümüze kadar odun ve odun dışı orman ürünleri kullanılarak birçok çeşitli aletler, silahlar ve mobilyalar yapılarak, binalar inşa edildi. Günümüzde ise odun ve odun dışı ürünlerinin kullanımı devam ederken yalnızca ürettiğimiz ürünlerin çeşitliliğini genişlettik.

• 

• 

• 

• 

2- Karbon Döngüsündeki Olumlu Etkisi ve Hava Kalitesini İyileştirmesi

Ormanlar, havadan karbondioksiti ve kirleticileri uzaklaştırmak ve oksijen üretmek için inanılmaz bir kapasiteye sahiptir. Hem karbon depolama, hem de atmosferdeki sera gazlarının en önemlisi olan CO2 tüketerek oksijen üretme işlevine sahiptir. İklim değişikliğinin nedeni olan CO2’i fotosentez olayı ile bitkisel kütleye dönüştürürler. Böylece atmosferdeki miktarını azaltırlar.

Ağaçlar, karbon, kükürt dioksit, nitrik asit, amonyak ve azot oksitler gibi kirleticileri kendi biyokütleleri içinde tutup havadaki seviyelerini etkili bir şekilde düşürür. Böylece, daha fazla oksijen ve daha az karbondioksit içeren temiz hava eldesini kılar. Bu yalnızca soluduğumuz havayı iyileştirmekle kalmaz, aynı zamanda küresel ısınmayla mücadeleye de yardımcı olur.

Özetlemek gerekirse, dünya üzerinde oksijensiz bir yaşam olamayacağına göre ormanların karbon döngüsünde sağladığı yarar insanlık için bir yaşam kaynağı olup karbon tutma ve hava kalitesi yönetiminde kritik küresel hizmetler sağlamaktadır.

3- Su Döngüsü Üzerindeki Etkileri

Ormanlar, başta içme suyu olmak üzere, her türlü tarımsal etkinliğin, endüstri ve enerji üretiminin gerektiği suyu sağlayan doğal kaynakların başında gelmektedir. Orman kaynakları, toprak üzerinde biriken yaprak, humus tabakası, sürgün ve dal artıkları ile toprağın geçirgenliğini attırmakta ve ormanla kaplı olmayan arazilere göre daha fazla miktarlarda su tutmaktadır.

4- Toprağı ve Toprak Verimliliğinin Korunması

Ormanla, rüzgarların hızını azaltmak, yağıların ve akarsuların toprakları koparma ve sürükleme gücünü zayıflatmak suretiyle, toprağı erozyona ve yıkıcı su taşkınlarına karşı korur. Çünkü orman büyük miktarda suyu absorbe edebilir ve aynı zamanda su taşkınlarının debisini ve onun yıkıcı etkisini azaltır. Böylece, orman çeşitli materyalin tarım topraklarında birikmesine ve dolayısıyla toprağın verimsizleşmesine ve işlevini yitirmesine engel olur.

5- İklim Üzerinde Olumlu Etkisi

Ormanlar, aşırı sıcaklık değişimlerini önler. Çünkü güneşten gelen kısa dalga boylu radyasyonunun büyük bölümünü yapısında emerek atmosferin ısınmasına engel olur. Yazın daha serin, kışın daha ılıman iklim koşulları yaratır. Benzer şekilde orman havası gündüz daha serin, geceleri ise daha sıcak olur. Ayrıca havanın nemini arttırarak yağışların da artmasını sağlar.

6- Rekreasyonel Yaraları

Günümüzde, kentlerin aşırı nüfus yoğunluğu, düzensiz kentleşme ve endüstrileşmenin beraberinde gelen olumsuz etkilerden kaçan insanlar, ulaşım kolaylığı, iletişim ile bilişim olanaklarının artması ve yaşam düzeyinin yükselmesii nedeniyle sahip oldukları artan boş zamanı değerlendirmede, öncelikle orman kaynaklarına ve kırsal alanlara yönelmektedirler. Orman rekreasyon alanları (orman içi dinlenme yerleri), milli parklar, doğa parkları, sulak alanlar, kent ormanları, söz konusu yönetim statülerinin başlıcalarını oluşturmaktadır.

7- İş Alanı ve Geçim Kaynağı Oluşturması

Ormancılık, işlendimeyi arttırma, yeni endüstri kollarına öncülük etme, işsizlik ve köyden kente göçün önlenmesi, bölgeler arasu gelir dengesizliğinin giderilmesi, marjinal yaşam koşullarında yaşamını sürdüren orman köylüsünün yaşam düzeyinin geliştirilmesine katkı sağlama gibi işlevlerle bölgesel ve ulusal kalkınma konusunda önemli görevleri yerine getirmektedir. Orman içi ve çevresinde yaşayan orman köylülerinin, ormanlara zarar vermeyecek şekilde orman içi meralard hayvalarını otlatması, odun ve odun dışı orman ürünlerinden ayrıcaklıklı olarak yararlanması vb etkinlikler, ormanların, kırsal kalkınmayı, orman köylüsünün temel yaşam gereksinimlerinin karşılanmasını destekleyen diğer yararlardır.

2021 yılı Uluslararası Ormancılık Günü’nde evlerimizde, ofislerimizde kısacası tüm yaşam alanımızda bulunan eşyalarımızdan, yaşamımızın bir parçası olan oksijenin üretilmesi temiz havanın sağlanması, biyolojik çeşitliliğin korunmasına kadar sürdürdüğü tüm sayısız işlevler sağlayan ormanlar ile sürdürülebilirliğini sağlayan ve bunun uğrunda gayret sarf eden tüm doğa gönüllülerine minnet ve şükranla…