Hintçe ‘güreş karşılaşması, güreşci’ gibi anlamlara gelen Dangal, yapımcısının Aamir Khan olduğu, yönetmen koltuğunda Nitesh Tiwari’nin oturduğu 2016 yapımı bir film. Hindistan’ın küçük bir kasabasından çıkıp ülkesine uluslararası arenada ilk altın madalyayı kazandıran kadın güreşci Geeta Phogat, onun yolundan giden kardeşi Babita Phogat ve ailelerinin gerçek yaşam öyküsünü anlatan film, Hindistan’da tüm zamanların en çok izlenen ve hasılat rekoru kıran filmi olmasıyla dünya çapında geniş yankı bulmuştur.

Hayaller

Filmin ana karakteri Mahavir Phogat (Aamir Khan), karşımıza otoriter ve sert bir baba rolünde çıkıyor. Eski bir güreşci olan Mahavir, zamanında ülkesinde şampiyonluk yaşayan bir güreşçi olmasına rağmen bir takım sebeplerden dolayı güreşe devam edemiyor ama içinde uluslararası alanda ülkesine bir madalya kazandıramamış olmanın üzüntüsünü yaşıyor. Bir erkek çocuk sahibi olup onu dünya çapında şampiyon bir güreşçi olarak yetiştirme arzusuyla yanıp tutuşuyor ama kaderinde çok farklı bir hayat onu bekliyor.

Hayatlar

Mahavir’in dört çocuğu oluyor ama her doğumdan sonra hayalleri suya düşüyor çünkü doğan çocukların hepsi kız oluyor. Sert kültürel kurallara sahip Hindistan gibi bir ülkede, üstüne üstlük el alem ne der derdine çokça düşülen küçük bir kasabada kızların güreş yapması gibi bir ihtimal yoktur. Mahavir de tam hayallerinden vazgeçmiştir ki bir gün işten eve geldiğinde komşularını üstü başı perişan edilmiş oğullarıyla evlerinde bulur. Komşu oğlanlarını döven kızları Geeta ve Babita’ya gözleri parlayarak bakar ve kararını verir: Geeta ve Babita ülkesine madalya kazandıracak güreşçiler olarak yetişeceklerdir.

Yeni bir hayat

Bulunduğu kasabada bunu yapmak hiç de kolay değildir ama Mahavir bütün eleştirilere, alaylara kulağını tıkar ve kızları için antrenör rolüne bürünür. Geeta ve Babita’ya özel antreman planı hazırlar. Sabah güneş doğmadan onları kaldırır, koşturur. Sağlıksız, şekerli besinleri yemelerini yasaklar. Güreşe odaklanmalarını engelleyen her şeyi uzaklaştırma adına kızların uzun saçlarını birer erkek gibi kısacık kestirir. Kızlar tüm bu planlamalardan nefret etseler de babalarının dediklerini yapmak zorundadırlar.

Bu noktada Mahavir acımasız bir baba görüntüsü çizer, antrenörleri olduğu için babalık duygularını göstermemesi gerektiğini düşünür. Kızları uyanıkken onlara yumuşak bir duyguyla yaklaşmaz ama gece uyudukları zaman odalarına gidip sessizce bacaklarına masaj yapar.

Dönüm noktası

Mahavir için dönüm noktası Babita ve Geeta’nın komşu çocuklarını dövmeleri olmuştur, Geeta ve Babita için dönüm noktası ise küçük yaşta zorla evlendirilen arkadaşlarının düğünü olur. O düğüne geldikleri için antrenmanı kaçırırlar ve babaları düğünü basarak onları bakışlarıyla döver. Bunun üzerine kızlar ‘Böyle baba olmaz olsun, hangi baba kızlarına zorla güreş yaptırır’ mealinde cümleler kurarken, tüm düğün boyunca tek mutsuz kişi olarak göze çarpan çocuk gelin rolündeki arkadaşları, çerçeveletip duvara asılacak kıvamda cümleler kurar. Bu cümleler, Geeta ve Babita’nın babalarına ve güreşe bakışlarını değiştirir ve bundan sonraki her şeyi kendi istekleri ve gayretleriyle götürürler.

Başarıya giden yol

Büyük olan Geeta adım adım başarı basamaklarını çıkar, ülkesinde şampiyon olur. Babasının hayali olan uluslararası başarı içinse bir kapı aralanır. Önce Geeta, ardından Babita güreş milli takımına davet edilir ve bundan sonrası bazen hüzünlü bazen mutlu anlarla ilerler.

160 dakikalık uzun bir film olsa da nasıl ilerlediğini ve nasıl bittiğini anlayamayabilirsiniz. Biz de ailece bu filmi izlemek istediğimizde küçük kızım o kadar süre izleyemeyeceğini iddia edip itirazlarını sıralasa da gözünü kırpmadan bizden daha heyecanlı bir şekilde izledi diyebilirim.

Kamera arkası

Filmin başarılı olması kesinlikle tesadüf değil. Başarıda Aamir Khan faktörü gözardı edilemez ama tüm oyuncular ve teknik ekibin de büyük bir özveriyle filme hazırlandığı ve emek verdiği de çok belli.

Aamir Khan rolü için kısa sürede 28 kiloyu alıp tekrar geri vermek durumunda kalmış. Şöyle ki; önce kiloyu almış, filmde daha yaşlı olduğu sahneler çekilmiş. Daha sonra 4-5 ay gibi bir sürede aldığı kiloları verip gençlik yıllarını çekmişler. Yani izlediğimizin tersine bir çekim olmuş. Aamir Khan bu durumu şöyle açıklıyor: ‘Önce gençlik sahneleri çekilseydi sonrasında aldığım kiloları asla veremezdim. Önce yaşlı olduğum bölümlerin çekilmesini istedim ki sonra kilolarımı vermek için önümde bir motivasyonum olsun.’

Diğer oyuncuların da güreş sahneleri için 6-7 ay güreş dersleri aldığını ekleyelim.

Gerçek Phogat Ailesi

Filme ilham olan Phogat ailesinde Geeta ve Babita’nın ardından gelen diğer iki kız kardeş ve iki kuzen de güreşte ilerlemişler. Phogat kardeşler uluslararası müsabakalarda toplamda 29 madalya kazanmışlar. Geeta Phogat, ülkesine ilk altın madalyayı kazandıran kadın güreşçi olurken, kardeşi Babita Phogat da uluslararası oyunlarda altın madalya kazanmayı başarmış. Geeta aynı zamanda olimpiyatlara katılmaya hak kazanan ilk kadın güreşçi ünvanını da elinde bulunduruyor fakat olimpiyatlarda madalyası yok.

Phogat kardeşlerin başarılarından sonra Hindistan’da güreşe başlayan kızların sayısında artış olmuş, Dangal’ın film olarak izleyiciyle buluşmasının ardından ise sayı daha da yukarılara çıkmış. Filmde baba Mahavir’in final maçında kızına söylediği sözler ülkesindeki kızların makus talihini değiştireceğinin sinyallerini de vermiş:

‘Şu kızları görüyor musun? Yarın karşılaşmayı kazanırsan sadece sen değil, milyonlarca kız da seninle birlikte kazanacak. Erkeklerden aşağı görülen bütün kızların zaferi olacak. Yarın sadece rakibinle mücadele etmeyeceksin, kızları aşağı gören bütün insanlarla mücadele edeceksin!’

Toplumsal sorunları anlamak için

Son zamanlarda izlediğim en güzel filmlerden olan Dangal’ı muhakkak izlemenizi tavsiye ediyorum. Kızların ikinci plana itilmesi, erkek egemen uygulamaların ve sporların revaçta olması, yük olarak görülen kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesi, eğitimde bireysel farklılıkları görmezden gelinmesi gibi bir çok toplumsal yaraya parmak basması ve bunu bazen mizahi, bazen ironik bir dille aktarması filmi zirve yaptıran unsurlardan sadece bir kaçı. Bu tarz toplumsal sorunları anlamak için bazen bir film çok şey anlatabilir ve Dangal o filmlerden biri.

Filmin sonunda benim yaptığım gibi kızlarınıza bir bakış atıp onları olimpiyatlarda hayal etmeniz ve ‘şu korona bitsin hemen bir sportif faaliyete teşvik edeyim’ demeniz de kaçınılmaz, onu da şimdiden hatırlatayım.

İyi seyirler…