Hint sinemasının hem ülke sınırları içinde hem de uluslararası düzeyde en çok ilgi çeken filmlerinden biri olan 3 Idiots (3 Aptal), ülkemizde de özellikle ailelere, öğretmenlere ve mühendislere çokça tavsiye edilir.

Yönetmenliğini Rajkumar Hirani’nin yaptığı, başrolünde Aamir Khan’ın olduğu 2009 yapımı film, Hint eğitim sistemine dair bir eleştiridir. Aslında sadece Hint eğitim sistemine değil; ezberci, yarışa dayalı, düşünmeyi ve sorgulamayı engelleyen tüm eğitim sistemlerine bazen hüzünlü ama çoğunlukla eğlenceli bir gönderme niteliğindedir.

Kim bu 3 aptal?

Rancho, Raju ve Farhan…Hindistan’ın en iyi mühendislik okuluna başlayan bu üç gencin dostlukları ve maceralarını izliyoruz filmde. Hem öğrencilik yılları, hem de şimdiki durumları geçişlerle anlatılıyor. Olaylar zinciri izleyiciye geçmişi de geleceği de merak ettiriyor. Üç arkadaşın da mühendislik fakültesinde bulunma amaçları farklıdır.

Raju; hayalinde yazarlık varken hasta babası ve evlenme çağına gelmiş ablası için iyi bir iş bulmak zorunda olduğu için mühendislik fakültesine gelmiştir.

Farhan; fotoğrafçı olmak istemesine rağmen sırf babası mühendis olmasını istiyor diye kendini burada bulmuştur.

Rancho ise makinelere olan ilgisi sebebiyle bu fakülteyi tercih etmiş gibi görünse de arka planda bilmediğimiz bazı detaylar da vardır. Beklediği gibi bir ortamı da eğitimi de bulamamıştır çünkü Rancho sorgulayan, bilginin peşinde koşan, araştırıp keşfetmeyi seven biridir.

Ne olmak istiyorsun?

Filmin anlatıcısı Farhan’dır ve anlatmaya çok önemli bir tespitle başlar:

‘1978’de, akşam 5.15’te doğmuşum. Saat 5.16’da babam ilan etmiş: ‘Benim oğlum mühendis olacak!’ Ve kaderim belli olmuştu. Ne olmak istediğimi kimse sormadı.‘

Belki bir çok gencin ortak kaderi bu cümle. Fikri sorulmayan, neye ilgi duyduğu önemsenmeyen ya da yeteneği keşfedilmeyen binlerce, milyonlarca genç…

Benim ailem de doktor olmamı çok istiyordu, ben de küçükken o yönlendirmelerin etkisinde kalıp ‘Kalp nakli uzmanı olacağım!’ diye süslü cümleler kuruyordum. Aklım ermeye başladığında doktorluğun bana göre olmadığına karar verdim. Ailem benim tercihlerime müdahale etmedi ama özellikle babamın içinde uhde kaldığını torununa söylediği ‘Annen olmadı ama sen doktor olursun belki!’ cümlesinden anlayabiliyorum.

Ben tercihlerine saygı gösterilen ve seçtiği yolda destek gören bir genç olduğum için şanslıydım ama bir çok dış faktör sebebiyle istediği mesleği, hobiyi, aktiviteyi yapamayan nice gencin de hevesleri kırıldı ve kırılmaya da devam ediyor.

Yine filmden bir cümleyi ekleyelim:

‘Michael Jackson’un babası onu boksör olmaya, Muhammed Ali’nin babası da onu şarkıcı olmaya zorlasaydı ne olurdu? Felaket olurdu!’

Okul eğitimi engeller mi?

Mark Twain’in ‘Okulumun eğitimimi engellemesine asla izin vermedim’ diyerek anlatmak istediğini bazen gerçek hayatta görsek de 3 Idiots bu cümlenin detaylarıyla açıklandığı bir yapım olmuş.

Çok küçük yaşlardan itibaren çocukları bir yarış içine iten, duygularını körelten, düşünmesini ve sorgulamasını engelleyen, her şeyi ezberlemesi gerektiğini salık veren ve dönütlerini de aynı biçimde isteyen bir eğitim sistemiyle büyüyen çocuklar maalesef büyüdüklerinde de kendini savunamayan, düşüncelerini ifade edemeyen ve belli kalıplara hapsolan yetişkinler oluyorlar.

Eğitim hem öğrenci için hem öğretmen için kendini kanıtlama platformu da olmamalıdır. Sisteme rağmen doğru bildiği yolda ilerleyen, öğrencilerine saygıyla yaklaşan öğretmenlerin olduğunu bilmek güzel ama ‘Bana işimi öğretme! Benden daha iyi mi bileceksin? Sen gelirken biz bu yollardan dönüyorduk!’ diyerek öğrenciyi sindirmeye çalışan ve gelişime kapalı olan öğretmenler de dünyanın her yerinde var.

3 Aptal (3 Idiots) genel olarak sistem eleştirisi üzerine kurulduğu için dikkatle izlenmesi gereken ve çok önemli cümleleri barındıran sahnelere sahip. Bazı cümleleri çerçeveletip duvara asmak bile isteyebilirsiniz. Bu yönüyle tüm yetişkinlerin izlemesi gerektiğini düşünüyorum. Filmi çocuklarıyla izlemek isteyenlerin ise bir kaç sahnede dikkatli olması gerektiğini eklemeliyim.

İyi seyirler…

Sitedeki diğer film ve kitap incelemelerime buradan ulaşabilirsiniz.